دبی جریان در سرریزها به طور مستقیم با طول تاج سرریز متناسب است، در صورتی که عرض کانال یا مخزنی که سرریز بر روی آن اجرا می شود محدود باشد، یکی از راهکارهای افزایش ظرفیت، افزایش طول تاج سرریز با زیگزاگ کردن سرریز در پلان می باشد. در این تحقیق تعداد 196 آزمایش بر روی 9 مدل فیزیکی با تغییر پارامترهای هندسی از جمله زاویه دیواره سرریز (α)، ارتفاع سرریز (P)، شکل دماغه ها، فرم تاج سرریز و شیب دهانه های ورودی جهت بررسی عملکرد هیدرولیکی سرریزهای کنگره ای انجام گردید. ضریب دبی سرریزهای کنگره ای با زاویه دیواره (o12=α) کمتر از زوایای دیگر (o20و o35=α) بدست آمده است. علت آن را می توان چنین بیان کرد که با افزایش زاویه دیواره سیکل ها، زاویه نزدیک شدن جریان با دیواره سیکل ها به حالت عمودی نزدیک تر شده و این سرریزها شبیه سرریزهای خطی عمل می کنند و در نتیجه ضریب دبی جریان بیشتر می شود. شیب دار کردن دهانه-های ورودی بدلیل کاهش افت جریان ورودی به سرریز و همچنین افزایش 10 درصدی ارتفاع سرریز و تغییر فرم تاج سرریز به فرم ربع دایره ای، ضریب دبی را افزایش داده ولی با نیم دایره ای کردن دماغه های بالادست تاثیر چندانی در ضریب دبی مشاهده نگردید. کارایی سیکل سرریزهای کنگره ای با افزایش زاویه دیواره ها کاهش می یابد بطوریکه در 2/0=H t/p کارایی سیکل سرریزهای کنگره ای با زوایای دیواره 35، 20 و 12 درجه به ترتیب برابر 1، 2 و 3 بدست آمده است.

در این تحقیق از داده های مربوط به سالهای 1374 تا 1388، گوسفندان نژاد تالشی از گله های تحت پوشش واحد اصلاح نژاد معاونت امور دام، سازمان جهاد و کشاورزی استان گیلان که توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور مدیریت میشود، برای برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات مربوط به رشد استفاده شده است.مولفه های واریانس - کوواریانس و پارامترهای ژنتیکی و روند ژنتیکی صفات وزن بدن در هنگام تولد و در سنین سه و شش ماهگی، تحت مدل حیوانی به روش حداکثر درستنمایی محدود شده توسط نرم افزار ASReml به روش تجزیه یک صفته و دو صفتی بررسی شد. بیشترین وراثت پذیری مستقیم برای وزن شش ماهگی (0.01 ± 0.305) و کمترین آن برای وزن تولد (0.03 ± 0.223) برآورد گردید و بیشترین وراثت پذیری مادری نیز برای وزن تولد (0.02 ± 0.123) و با افزایش سن مادر کاهش یافت. همبستگی ژنتیکی بین صفات مذکور در دامنه 0.28 تا 0.82 و همبستگی فنوتیپی 0.27 تا 0.70 برآورد شد و همبستگی ژنتیکی مستقیم و مادری بین همه صفات منفی برآورد گردید. میانگین فنوتیپی و ارزش های اصلاحی مستقیم و مادری صفات مورد مطالعه در هر سال به روش بهترین پیش بینی نا اریب خطی (BLUP) و با استفاده از نرم افزار ASReml برآورد و پیشرفت ژنتیکی کل حاصل از آنالیزهای تک و دو صفتی بعد از 14 سال انتخاب برای وزن تولد به ترتیب 0.0375 و 0.044 کیلوگرم، برای وزن شیرگیری به ترتیب 0.1969 و 0.1881 کیلوگرم، برای وزن شش ماهگی به ترتیب 0.3484 و 0.3783 کیلوگرم بود. روند ژنتیکی صفات در طی یک دوره 14 ساله با وجود نوسانات صعودی و نزولی ارزش اصلاحی صفات یک تغییر محسوس رو به افزایش را نشان می دهد.

انگور یکی از مهمترین محصولات میوه در ایران است که اهمیت زیادی در مصارف تازه خوری و کشمشی دارد. در این تحقیق پارامترهای ژنتیکی (همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی، وراثت پذیری و تکرار پذیری) برخی از صفات مهم در انگورهای تازه خوری شامل: تاریخ رسیدگی، وزن، طول و عرض حبه، قند، اسید و نسبت آنها، تراکم حبه در خوشه و استحکام حبه به خوشه برآورده شده اند. نتایج نشان داد برخی از صفات دارای وراثت پذیری بالایی می باشند. وراثت پذیری برای وزن، طول و عرض حبه به ترتیب 0.65، 0.67 و 0.54 برآورد شد. وراثت پذیری برای تاریخ رسیدگی، قند، اسید و نسبت قند به اسید به ترتیب 0.60، 0.29، 0.37 و 0.28 برآورد شد. نتایج مربوط به همبستگی نشان داد که همبستگی وزن حبه با درصد قند و اسید بیشتر تحت تاثیر عوامل ژنتیکی قرار دارد و همبستگی فنوتیپی بین آنها نسبتا پایین است. تکرار پذیری اغلب صفات مورد مطالعه بالا بود و تکرار پذیری برای صفت رنگ حبه 0.98 برآورد شد. صفات مرتبط با عصاره شامل: قند، اسید و نسبت آنها دارای کمترین مقدار تکرارپذیری بودند.

هدف اصلی این تحقیق برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولید شیر و چربی شیر با استفاده از مدل دام تک صفته، چندصفته و تکرارپذیری بر روی رکوردهای 305 روز سه دوره نخست شیردهی بود. همچنین این پارامترها برای صفت تولید شیر با استفاده از مدل رگرسیون تصادفی بر روی رکوردهای روزآزمون دوره اول نیز برآورد شد. داده ها مربوط به رکوردهای 17055 گاو ده گله گاو شیری هلشتاین استان خراسان رضوی در طی سال های 1375 تا 1386 می باشد. بیشترین وراثت پذیری صفات تولید شیر و چربی در دوره اول شیردهی مشاهده شد. همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی بالایی بین تولید شیر و چربی در دوره های مختلف وجود داشت. همبستگی بین دوره های غیرمتوالی با افزایش فاصله بین دوره ها، کاهش پیدا کرد. مدل رگرسیون تصادفی تک صفته برای تخمین مولفه های کواریانس روزآزمون تولید شیر اولین دوره شیردهی استفاده شد و پارامترهای ژنتیکی در طول دوره برآورد گردید. واریانس فنوتیپی صفت تولید شیر در طول دوره ثابت نبود و در شروع و پایان دوره بیشتر بود. حداکثر واریانس باقی مانده در ابتدای دوره تخمین زده شد. حداقل و حداکثر واریانس ژنتیکی افزایشی در ابتدا و ماه هشتم دوره برآورد گردید و برآورد وراثت پذیری در ابتدای دوره از همه کمتر بود (0.07) و تا ماه هشتم دوره افزایش پیدا کرد (0.28).

1مقدمه و هدف: یولاف (Avena sp.) به عنوان یک غله دو منظوره و به دلیل دارا بودن مقادیر بالای بتا گلوکان، پروتئین، ویتامین ­ها، مواد معدنی، اسیدهای چرب و آنتی­اکسیدان­های بسیار ارزشمند، نقش بسیار مهمی را در تامین غذای انسان و خوراک دام دارد. اما در سال­های اخیر با کاهش سطح زیر کشت این غله، مطالعات اصلاحی بر روی آن کاهش یافته است. از این رو شناسایی و مطالعه منابع تنوع ژنتیکی یولاف، به منظور تولید ارقام با کیفیت بهینه­تر و دارای عملکرد دانه بالاتر در واحد سطح ضروری و ارزشمند است. هدف مطالعه حاضر، بررسی میزان تنوع ژنتیکی ژنوتیپ­های یولاف، از طریق برآورد پارامترهای ژنتیکی و تجزیه به مؤلفه ­های اصلی بود. مواد و روش ها: در این تحقیق 361 ژنوتیپ یولاف از هفت گونه­ متفاوت، متعلق به 50 کشور از پنج قاره، که از بانک بذر استرالیا (AGG)[1] دریافت شده بود و در بانک بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی نگه­داری می­شد، کشت شدند. پارامترهای ژنتیکی مرتبط به صفات ارتفاع بوته، طول خوشه، روز تا 50 درصد گلدهی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، عملکرد کاه، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد دانه در خوشه و تعداد خوشه در متر مربع برآورد شد. آزمایش در قالب طرح لاتیس مربع ساده، در دو تکرار در شرایط نرمال آبی و در دو سال زراعی1397 و 1398، در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی واقع در کرمانشاه اجرا شد. یافته ها: نتایج تجزیه واریانس، بیانگر وجود اختلاف معنی­دار ژنوتیپ­ های مورد بررسی، از نظر تمام صفات اندازه­گیری شده بود که نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه بین این ژنوتیپ­ها می­ باشد. بر اساس مقایسات میانگین داده­ها به روش LSD، ژنوتیپ­های (NILE)، (KENT)، (LA PREVISION)، (ZLATAK)، (SDO-185)، (OX87:080-2)، (ACACIA)، و (DUNNART) در هر دو سال بیش­ترین عملکرد دانه را داشتند. بیش­ترین عملکرد علوفه­ای در دو سال به ترتیب به ژنوتیپ­ های (LIGOWA)، (NILE)، (VENTURA)، (YULAF)، (NMO-712)، (SDO-185)، (VDO-931.1)، (SLAVUJ) و (NO.9278) اختصاص یافت. نتایج حاصل از آماره­های توصیفی نشان دهنده گستردگی دامنه تغییرات برای اکثر صفات مورد بررسی بود به­طوری که دامنه تغییرات صفت عملکرد در سال اول از 56/30 تا 789/81 و در سال دوم از 39/59 تا 617/28 گرم در مترمربع متغیر بود. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه همبستگی صفات،  بیشترین همبستگی فنوتیپی مثبت و معنی­دار در هر دو سال، بین صفات عملکرد بیولوژیک با عملکرد کاه دیده شد. نتایج حاصل از تجزیه همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی همچنین نشان داد که، در سال اول، صفت عملکرد دانه با همه­ی صفات به غیر از ارتفاع بوته، طول پانیکول، روز تا 50 درصد گلدهی و روز تا 50 درصد رسیدگی و در سال دوم نیز، با تمام صفات به غیر از ارتفاع بوته و عملکرد کاه همبستگی فنوتیپی معنی­دار نشان داد. بالاترین واریانس ژنتیکی، در هر دو سال مربوط به صفات وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، روز تا 50 درصد گلدهی و تعداد پانیکول در متر مربع بود. دامنه وراثت­پذیری عمومی در سال اول از 70/06 تا 95/87 درصد به ترتیب برای صفات روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و وزن هزار دانه و در سال دوم از 77/85 تا 94/91 درصد برای صفات عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه متغیر بود. صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه، تعداد پانیکول در متر مربع و تعداد دانه در پانیکول دارای وراثت­ پذیری و پیشرفت ژنتیکی بالایی به طور هم­زمان بودند. بر اساس تجزیه به مؤلفه­ های اصلی، مؤلفه­ اصلی اول و دوم در سال اول 63/3 و در سال دوم 67/8 درصد تغییرات کل را را توجیه کردند. نتیجه گیری: نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده­ های حاصل از این مطالعه بیانگر وجود تنوع ژنتیکی قابل توجهی در بین ژنوتیپ­های مورد ارزیابی از نظر کلیه صفات اندازه­گیری شده بود که می­توان آن را به وجود گونه ­های مختلف با منشا جغرافیایی متفاوت نسبت داد. مقایسات میانگین داده­ها ، ژنوتیپ­های 336، 349، 356 و 360 را در هر دو سال به عنوان ژنوتیپ­های دارای بالاترین میانگین عملکرد دانه معرفی نمود. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه ­های اصلی و تجزیه همبستگی­ می­ توان گفت که صفات تعداد پانیکول در متر مربع، تعداد دانه در پانیکول، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک در برنامه­ های اصلاحی برای دستیابی به ارقام برتر حائز اهمیت هستند و ژنوتیپ­های NILE، LA PREVISION، OX87:080-2 و DUNNART از نظر صفات مذکور و عملکرد دانه برتر بودند. ارزیابی پارامترهای ژنتیکی نشان داد که انتخاب بر اساس صفات تعداد پانیکول در متر مربع، تعداد دانه در خوشه و ارتفاع بوته به دلیل وراثت­پذیری عمومی و پیشرفت ژنتیکی بالا و هم­زمان، نقش مهمی در بهبود عملکرد دانه دارند. می­توان با إتکا به نتایج حاصل از این مطالعه اقدام به تفکیک ژنوتیپ­های برتر از نظر عملکرد دانه و عملکرد علوفه نمود و آزمایشات بعدی را به تفکیک برای ژنوتیپ ­های دانه­ای و علوفه ­ای انجام داد و همچنین صفات ارزشمند در راستای دستیابی هر چه آسان­تر به این مهم در برنامه­ های اصلاحی آتی یولاف را شناسایی کرد.   [1]-Australian Grain Genebank

متاآنالیز (فراتحلیل) پارامترهای ژنتیکی صفات رشد در گوسفندان ایرانی با تجمیع نتایج 80 مقاله منتشر شده در زمینه برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات رشد (وزن های تولد، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی و یکسالگی) بین سال های 1375 تا 1399، انجام شد. پارامترهای مورد بررسی شامل مقادیر وراثت پذیری و همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی صفات رشد در سنین مختلف بود. تجزیه داده ها با استفاده از بسته نرم افزاری Comprehensive Meta-Analysis (Version2) و به کمک مدل اثرات تصادفی انجام شد. میانگین وزنی وراثت پذیری با روش متاآنالیز برای صفات رشد در محدوده 196/0 (وزن تولد) و 226/0 (وزن یکسالگی) برآورد شد، میانگین وزنی همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی به ترتیب در محدوه 318/0 تا 915/0 و 221/0 تا 769/ قرار داشت. نتایج حاصل از متاآنالیز نشان داد که حدود اطمینان 95 درصدی و دامنه تغییرات ذکر شده در مقالات برای همه پارامترهای ژنتیکی صفات مورد بررسی بطور قابل توجهی کاهش یافته است. همچنین مقایسه خطای استاندارد متاآنالیز با دامنه خطای استاندارد مطالعات مختلف نشان داد که تجمیع نتایج و بدنبال آن افزایش حجم نمونه، باعث کاهش شدید خطای استاندارد همه پارامترها ی ژنتیکی در صفات مورد بررسی می شود، لذا مقایسه نتایج متاآنالیز در این مطالعه با نتایج مطالعات انفرادی نشان داد که تجمیع نتایج مطالعات و تجزیه مجدد آنها باعث افزایش صحت نتایج حاصله می گردد، بنابراین با اطمینان بیشتری می-توان نتایج مطالعات متاآنالیز را در مقایسه با نتایج مطالعات انفرادی، در برنامه های اصلاح نژادی استفاده نمود

وراثت پذیری صفات وزن پیله، وزن قشر پیله و درصد قشر پیله و وراثت پذیری واقعی وزن قشر پیله در چهار واریته یک نسلی تجارتی کرم ابریشم به تفکیک جنس برآورد شد. برآورد وراثت پذیری وزن قشر پیله برای واریته های 101 و 102 و 103 و 104 بترتیب 039(±0.070), 0.48(±0.080), 0.27(±0.058) و 0.36(±0.066) ، وزن پیله 0.50(±0.083), 0.34(±0.064), 0.39(±0.074) و 0.38(±0.068) ، درصد قشر پیله 0.26(±0.053), 0.37(±0.067), 0.16(±0.040) و 0.25(±0.050) بود. وراثت پذیری واقعی حاصل از انتخاب یکطرفه وزن قشر پیله برای واریته های مذکور بترتیب 0.284, 0.465, 0.164 و 0.369 بود. وراثت پذیری وزن قشر پیله در جنس ماده بیشتر از جنس نر و برای وزن پیله کمتر از جنس نر می باشد. ضریب همبستگی ژنتیکی وزن پیله و وزن قشر پیله 0.78(±0.040) برآورد شد